Het grote verloop

(23/01/08 ) Dag 7 in Indonesië

Het is na middernacht wanneer we ons stationeren in een hotelkamer in Ende. De avond van dag 6 deden we ons tegoed aan een visschotel, ter gedenking van onze laatste avond op Flores. En daar, beste lezers, ben ik in de fout gegaan.

Om mijn ongekoelde Bintang-pilsner alsnog een fris alluur te geven, dropte ik immers onachtzaam enkele ijsklonters in het glas. Compleet stijlloos, dat hoort u mij niet ontkennen, maar in de broeierige context leek mijn lichaam erom te smeken. Datzelfde lichaam wreekte zich evenwel tijdens de nacht. Meerbepaald het darmdepartement deed aan stiptheidsacties. Gedurende drie uur rochelde ik om het kwartier de restanten van mijn verteerde vismaal in haast gasvormige toestand uit door de trechter van de gammele, zeeblauwe wc-pot.

Daar valt weinig pret aan te beleven, zoals u ongetwijfeld zelf ooit al mocht ondervinden. Het pretpeil zakt echter helemaal onder nul wanneer er geen doorspoelbak aan de wc zit. In casu diende een pan gevuld te worden met water om de brei te doen zakken. Het water moet daarbij van hoog genoeg neerkletteren om het gewenste effect te bereiken, met als neveneffect dat de inhoud van de toiletpot meer dan eens haar oevers te buiten gaat. Slechte vibes.

Toen het tijd was om op te staan – en ik geen druppel vocht meer uit mijn sluitspier geperst kreeg – had ik nog het genoegen om koortstemperatuur vast te stellen in combinatie met een ellendige hoofdpijn. Voor het ontbijt had ik in deze toestand aan enkele grammen droge rijst gedacht, zonder iets op of bij. Maar dat kregen we dus niet uitgelegd. Rijst en kip, overgoten met een explosieve saus, enkel als totaalformule te verkrijgen. Het was niet uit onbeleefdheid dat ik mijn deel onaangetast liet.

Hoewel de omstandigheden er niet naar waren, was die dag ook de terugreis naar Bali gepland. Anderhalf uur schudden in een propellertoestel werkte de neergang nog meer in de hand, dat verbaast u niks. Gelegen en gezeten in een nieuwe tijdelijke verblijfplaats in Denpasar, onderwierp ik ook daar het aanwezige sanitair aan een ultieme stresstest.

Laat ik deze episode maar op zijn hoogtepunt afsluiten. Of en hoe ik de volgende nacht doorkwam, dat houden we voor later.

Nuts!

(22/01/08) Dag 6 in Indonesië – de namiddag

Van de koffie naar de cashewnoten in Rowa, Ngada. Mijn grenzeloze eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik geen idee had hoe een cashew noot eruit ziet. Geef maar toe dat u er ook geen idee van heeft. Dus vooruit met die volksverheffing:

Cashew nut

De cashewnoot groeit aan de cashewnotenboom, om maar iets te zeggen. Wanneer de noot rijp is, valt ze gewoon naar beneden, hetgeen een welkome besparing op ladders oplevert. Let niet op het roodgekleurde gedeelte, want dat is het onbruikbare stuk. Die uitstulping onder het “vruchtvlees” vormt de ware noot.

Zie ik daar mondjes openvallen van zuivere consternatie? Of wordt het hier al saai?

Cashew nut farmers

Zeer wel. Onze gastheren en -vrouwen waren de leden van een cashew nut coöperatieve die een 300-tal boeren van 35 boerengroepen in de regio overvleugelt. Emanuel Lado is de leider van een van die boerengroepen die niet alleen telen, maar ook aan verwerking doen. Lees: de noot kraken, de vrucht eruit peuteren en ze (luchtdicht) verpakken.

Cashew nut post-harvesting process

De capaciteit is nog beperkt tot 120 kilogram per maand, maar voor dat gedeelte krijgen ze wel zes keer de prijs van het onverwerkte goedje. ’t Is vooral het leerproces rond marketing dat erachter zit dat belangrijk is om nieuwe afzet te vinden via lokale opkopers.

Cashew nut packaging

De laatste tijd is er veel werk verzet om de productie te laten certifiëren. Voor afnemers is dat een garantie op kwaliteit, maar het is niettemin een zware procedure. Het verwerkingsproces is op dit moment al gelabeld samen met een groot deel van de boomgaarden.

Cashew nut farmer

Emanuel nam ons na de koffie (met cashew noten als versnapering, uiteraard) nog mee naar de boomgaard waar hij niet gespeend van enige fierheid zijn bomen toonde. Ik heb mijn compagnon Anton het niet aangedaan om de hele uitleg die Emanuel deed over het teelproces te laten vertalen. Dat we hier te doen hadden met een gepassioneerd man, was mij inmiddels duidelijk.

Drying the cashew nuts

En zo hadden wij weer een schare boeiende mensen gesproken op deze gezegende dag die ons ook nu alleen maar zonneschijn bracht. Dat mag enige verwondering wekken, aangezien het volle regenseizoen was/is. Driewerf hozanna!

Tearjerken in de bergen

(21/01/08) Dag 5 in Indonesië, het vervolg

Rice fields

Mijn sympathieke reisgezel Anton en ik verlieten Arus tegen de middag, samen met Josep, de stuurman en kapitein van het gewield gevaarte dat ons door het onvlakke landschap voer. Spijt dat we maar een paar uur konden blijven, want er was nog veel meer te zien en te doen (en te eten). Maar de tocht was nog lang. Bestemming: Ngada.

Niet dat we een fabuleus aantal kilometers te vreten hadden, doch met ontelbare haarspeldbochten bergop en bergaf is de verhouding afstand-tijd vergelijkbaar met die van onze ochtendspits.

Mountain

Het zicht onderweg was gelukkig van een ander allooi dan dat van de gemiddelde middenberm. Rijstvelden op kilometers diepe (of hoge, ’t is maar hoe je dat bekijkt) hellingen, bergen en (inactieve) vulkanen. Het heeft geen zin om kreten van verwondering te slaken terwijl je het allemaal gadeslaat, want dat zou een asociaal hyperventilerend gehinnik opleveren. Klik vooral eens op bovenstaande foto om dit landschap tot zijn schermvullende recht te laten komen. Eén ding weze duidelijk: veel treinen zullen er op dit eiland nooit rijden. Liften zouden meer succes kennen.

Josep

Een chauffeur die de streek en de weg kent, is hier een plus. Met Josep zaten wij op navigatief vlak gelukkig als heipalen gebeiteld. De hoofdweg was in zijn globaliteit dan wel betrekkelijk verhard te noemen, onderweg doken her en der toch enkele onderbrekingen in het wegdek op. Geen paniek echter, want de balkjes om deze wegbreuken te overbruggen, zaten in de prijs inbegrepen.

Hole

Zo hobbelden wij uren verder. Ter vermaak trapte Josep zijn geïntegreerd entertainment system op gang bestaande uit drie cassettes vol amoureuze gezangen. Door het sleet op de tapes werden deze tearjerkers nog aangescherpt met een treffend vibrato.

Jealous guy, I Can’t Live (If Living Is Without You), Wonderful tonight, When a man loves a woman,… Inderdaad, het soort toondichterij waarmee men in ons taalgebied volumes heeft vol geperst onder de noemer Knuffelrock.

Maar ach, op dat moment verzachte het allemaal het reumaverwekkende geschok. En in combinatie met die landschappen… Daar word ik nu eens zo week als een oester van. Hier wat extra visueel plezier.

Mother & Child

Koffie slurpen in Arus

(21/01/08) Dag 5 in Indonesië (maar voor de chronologische volledigheid ook de avond van dag 4)

Cathedral Ruteng

Na de rijst de koffie. Van Munting bollen we naar Ruteng. Daar worden we ontvangen door drie heren van Delsos en AYO Indonesia: Tarsih, Adam en Huberté. Hun organisaties zijn gespecialiseerd in koffie en de marketing daarvan.

In Ruteng stoppen we even bij het hotel waar we ons te slapen zullen leggen. Er is een bed, een schrijftafel in staat van ontbinding en een stoel. Of nee, ik vergeet nog de coax-kabel die uit de wand groeit ter aanbieding van de optionele sateliettelevisie. De matras op het bed wordt beschermd door een kraaknette overtrek met zonvergeelde bloemen. Het bijhorende deken heeft dan weer een rood-wit motief waarvan de vrolijk makende werking nog bewezen moet worden.

Goed, qua gezellige inkleding scoort een brug over de E-40 wellicht hoger, maar de propere berglucht compenseert dat ruimschoots. Voor een warme douche moet je de overtocht trouwens ook niet maken. Er is water uit de kraan, zij het enkel koud, want we zitten op meer dan 1000 meter boven de zeespiegel. Ook een douchespuit is voorzien, maar het eerste water moet er nog uitkomen. Dat zal trouwens een constante worden op Flores: overal zijn douches, maar ze werken toevallig niet op het moment dat ik er onder wil staan. Niet dat ik mij stoor natuurlijk. Zich wassen met de waterpan is bijzonder waterefficiënt en snel. Enkel zonde van de geboorde gaten om die douchekraan te installeren.

Tarsih, Adam en Huberté nemen ons mee naar een restaurant in het centrum van Ruteng, een Chinees restaurant. Zoals alle Chinese restaurants ter wereld, staat er hier van alle lekkers op de kaart, behalve datgene wat Chinezen doorgaans door hun slokdarm geleiden. De uitbater is een vriend van Tarsih, die ons meteen zijn speciale eetruimte ter beschikking stelt. “Only for holy people”, balt de kok zijn kennis van het Engels. In the Holy Room eten we onder een Ché-poster met onderschrift “der letzte revolutionar”. Als den Duits het zegt, zal het wel waar zijn.

De maaltijd zelf was uitermate smakelijk. Afgezien van de rijst, heb ik geen idee wat er op mijn bord lag, maar het was iets vlezig met groenten, voorafgegaan door een vissoep. Een banaantje bij wijze van copieus dessert gleed naar binnen alsof het in snot gedrenkte paling betrof en de Bintang pilsner toonde zich smeerolie voor een geslaagde vertering. Nnnnice.

Tang

’s Anderdaags vertrekken we richting Arus, waar we een koffieplantage bezoeken. Het interessante lag hem in het feit dat ze veel meer doen dan koffie verbouwen binnen de structuur van een coöperatieve onderneming, maar dat ze ook marketing-achtige initiatieven nemen om hun koffie te positioneren op de markt. Smaakgewijs is hun koffie waarlijk een voltreffer. In tegenstelling tot de andere plaatsen die we bezochten kieperen ze er ook geen overdosis suiker in, maar drinken ze hem gewoon zwart. I like.

Farmer group leader Donatus

De leider van de lokale boerengroep is een indrukwekkende tiep: Donatus Matur. Heeft zijn ganse leven vooral in de toeristische sector gewerkt, om te eindigen bij de VN op Oost-Timor. Toen de keet daar in ’99 ontplofte tijdens de onafhankelijkheidsstrijd, verloor hij drie collega’s en ging hij terug in Arus wonen. Nu leidt hij daar dus de boerengroep. Daarover schreef ik al een stuk voor de Vredeseilandensite, veel ga ik er hier dus niet aan toevoegen.

Farmer group Arus village

Feit is dat je dergelijke mensen moet ondersteuning bieden, maar verder vooral moet laten doen. Toen we Arus verlieten, kregen we nog koffie mee als souvenir. Donatus gaf ook zijn GSM-nummer voor het geval dat ik nog eens in de buurt ben. Ik kan in deze niks beloven, maar wie weet…

Arus village