Vermits vrouw noch kind deelachtig zijn van mijn leven, is mijn bestaan rijk aan gelegenheden om te lezen. Volgens de laatste telling op Goodreads staat de teller op 66 boeken voor 2012. Laat u evenwel niet omver blazen door dat cijfer: de boeken zijn zeker niet allemaal even dik (maar nu ook weer niet allemaal even dun).

Voor de aardigheid (en een gering moment van zelfvoldoening) vindt u onderaan de volledige lijst. Maar eerst geef ik mijzelf naar jaarlijkse gewoonte de vrijgeleide om enkele leestips te delen. Geen paniek, ik beperk mij tot zes boeken. Originaliteit is daarbij niet mijn betrachting, hoogstens slordige oprechtheid.

Fictie

HHhH – Laurent Binet
Ofte: Himmlers Hirn heisst Heydrich. Een historische roman uit de tijd dat den Duits voor ’t laatst met veel volk onze richting uitkwam. Noem het gerust een spannend boek, want het gaat over de uitvoering van een moordcomplot dat – wie kon dat bevroeden? – niet helemaal volgens plan verloopt. En dat nog knap verteld ook. Literatuur, quoi.

Cloud Atlas – David Mitchell
Op het eerste zicht wat losse verhalen die gaandeweg toch met elkaar te maken hebben. Revolutionair klinkt het niet, maar tijdens het lezen zat ik toch manisch naar verbanden te zoeken. De film heb ik nog niet gezien, hetgeen mij natuurlijk in de juiste middens niet van de pedanterie weerhoudt om te verkondigen dat “het boek toch beter is”.

Capital – John Lanchester
De bibliotheken staan zwanger van boeken over de financiële crisis, maar dit is wel degelijk een roman. Net als in Cloud Atlas krijg je parallelle verhalen voorgeschoteld. Alleen komen ze in dit boek wat evidenter samen. De personages wonen namelijk in dezelfde wijk. Verder zit er een op het eerste gezicht lullig, doch effectief spanningselement in verwerkt: een reeks postkaarten van onbekende afkomst die de personages in hun bus krijgen. Maar nu heb ik al teveel gezegd.

Alle drie boeken zijn lang genoeg om voor enkele weken een vast onderdeel te worden van uw leven.

Non-fictie

Blauwe Economie – Gunter Pauli
Onder Blauwe Economie verstaat Pauli het toepassen van de prestaties en principes van ecosystemen op economische systemen. In ecosystemen is er namelijk altijd genoeg en bestaat er geen afval. Ecosystemen evolueren steeds naar grotere niveaus van efficiëntie en diversiteit door de bijdrage van alle spelers.

Ons economisch systeem werkt omgekeerd, want het scheidt en masse afval en schadelijke stoffen af die geen verder nut kennen. Ook de zakenwereld legt diversiteit constant aan banden door enkel in termen van core business te denken en nevenprocessen als last te beschouwen.

Pauli gaat met zijn onderzoeksinstituut na hoe (productie)processen kunnen herdacht worden zodat afvalstromen ofwel weggewerkt worden, of de grondstof vormen voor een ander proces. Door niet enkel met het hoofdproduct (de core business) geld te verdienen, maar ook met die nevenprocessen, kom je uiteindelijk bij een model uit dat het huidige productiemodel kapot concurreert. Op zijn minst prikkelend te noemen.

Dit boek is de uiteenzetting van de principes die aan die zoektocht ten grondslag liggen en welke resultaten het al opleverde. Het toont hoe we nog steeds voortdurend investeren in “oplossingen” waar je nu al van weet dat ze geen structureel antwoord zijn, omdat ze voorbij gaan aan de complexiteit van systemen, waarbij de kortste weg tussen twee punten zelden een rechte lijn is. Ondermeer kernenergie en ggo’s vallen daar volgens Gunter Pauli onder.

Thinking, Fast and Slow – Daniel Kahneman
Deze klepper werd ondertussen al overal de hemel in geprezen is, en best wel terecht. Twee keer dit boek lezen kan een universitaire graad van enkele jaren besparen
Kahneman schetst de werking van ons brein aan de hand van twee systemen: eentje voor het snelle, eerder reflexmatige denkwerk (systeem 1) en een ander voor het diepere denkwerk (systeem 2).

Voor de rest is het vooral een bloemlezing van de vele gevallen waarin het verkeerd gaat. Met name als we informatie verwerken met systeem 1 (door tijdsdruk, luiheid,…), wanneer we dat eigenlijk met systeem 2 moeten doen. Zo ontstaan dan denkfouten en verkeerde inschattingen.

Daaraan ontsnappen is schier onmogelijk, maar door iets bewuster te zijn van deze mechanismen, kunnen we misschien een stommiteit of twee voorkomen.

Quiet: The Power of Introverts in a World That Can’t Stop Talking – Susan Cain
Een boek dat ik gemakzuchtig durf citeren ter rechtvaardiging van mijn misantropische trekjes. Niet dat ik mezelf als extreme introvert wil positioneren, maar ik pak wel punten op de test.

De stelling van mevrouw Cain is dat de wereld georganiseerd is op extraverte mensen, terwijl een niet onaardig aandeel van de bevolking eerder introvert is (niet te verwarren met verlegen). Brainstorms, groepswerken en wat niet al, zijn vandaag de dag de graag gebruikte instrumenten in werk- en klascontext. Terwijl de eerder introverte medemens eenzaamheid nodig heeft om zijn gedachten te laten werken.

Alles bij elkaar een verkondigenswaardige boodschap, al is het boek naar mijn bescheiden aanvoelen langer dan nodig en nogal slordig gestructureerd. Maar alla, zo doet ook het leven zich nu eenmaal bij momenten voor. U kunt misschien beginnen met de TED-talk te bekijken.

Voila. In ruil mag u mij nu een of meerdere aanraders toewerpen.

Gelezen in 2012

• Hof van assisen – Louis van Dievel
• Karakter – Ferdinand Bordewijk
• De boodschapper en de Koran: een vertelling / een vertaling – Kader Abdolah
• Alle wegen naar Rome – Jan Blokker
• En dan nog iets – Paulien Cornelisse
• HHhH Laurent – Binet
• A Supposedly Fun Thing I’ll Never Do Again – David Foster Wallace
• Capital – John Lanchester
• De buitenvrouw – Joost Zwagerman
• Taal is zeg maar echt mijn ding – Paulien Cornelisse
• Vals Licht – Joost Zwagerman
• Cloud Atlas – David Mitchell
• De komst van Joachim Stiller – Hubert Lampo
• Solar – Ian McEwan
• Mooi kado – Simon Carmiggelt
• De Wereld als Markt en Strijd – Michel Houellebecq
• Hoe ik nimmer de Ronde van Frankrijk voor min-twaalfjarigen won (en dat het mij spijt) – Ivo Victoria
• Gelukkig zijn we machteloos – Ivo Victoria
• Komt een Vrouw bij de Dokter – Kluun
• Door de knieën – Freek de Jonge
• Mieke Maaikes Obscene Jeugd – Louis Paul Boon
• Elementaire deeltjes – Michel Houellebecq
• De aanslag – Harry Mulisch
• Eten met Emma – Herman Koch
• Bittere bloemen – Jeroen Brouwers
• Denken aan Bruce Kennedy – Herman Koch
• De Joodse Messias – Arnon Grunberg
• Het eiland onder de zee – Isabel Allende
• Tirza – Arnon Grunberg
• De begraafplaats van Praag – Umberto Eco

• 23 Things They Don’t Tell You About Capitalism – Ha-Joon Chang
• Debt: The First 5,000 Years – David Graeber
• Blauwe Economie – Gunter Pauli
• What Money Can’t Buy: The Moral Limits of Markets – Michael J. Sandel
• The Price of Inequality: How Today’s Divided Society Endangers Our Future – Joseph E. Stiglitz
• De wereld volgens Louis Tobback – Kris Hoflack
• Money and Sustainability: The Missing Link – Bernard Lietaer
• Hamburgers in het Paradijs – Louise O. Fresco
• Manufacturing Consent: The Political Economy of the Mass Media – Noam Chomsky
• Congo. Een geschiedenis – David Van Reybrouck
• Le Mythe de Sisyphe – Albert Camus
• Reizen zonder John – Op zoek naar Amerika – Geert Mak
• The Principles of Political Economy and Taxation – David Ricardo
• Hoe durven ze? De Euro, de crisis en de grote hold-up – Peter Mertens
• The End of Money: Counterfeiters, Preachers, Techies, Dreamers–and the Coming Cashless Society – David Wolman
• The Spirit Level: Why More Equal Societies Almost Always Do Better – Richard G. Wilkinson
• Steal Like an Artist: 10 Things Nobody Told You About Being Creative – Austin Kleon
• The Power of Habit: Why We Do What We Do in Life and Business – Charles Duhigg
• Disrupt: Think the Unthinkable to Spark Transformation in Your Business – Luke Williams
• Business Model Generation: A Handbook For Visionaries, Game Changers, And Challengers – Alexander Osterwalder
• Quiet: The Power of Introverts in a World That Can’t Stop Talking – Susan Cain
• End This Depression Now! – Paul Krugman
• Justice: What’s the Right Thing to Do? – Michael J. Sandel
• Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity, and Poverty – Daron Acemoglu
• Fast Food Nation: The Dark Side of the All-American Meal – Eric Schlosser
• Nudge: Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness – Richard H. Thaler
• The Crash Course: The Unsustainable Future of Our Economy, Energy, and the Environment. – Chris Martenson
• Making Ideas Happen: Overcoming the Obstacles Between Vision and Reality – Scott Belsky
• Of Human Wealth: New Money for a New World – Bernard A. Lietaer
• Creative, Inc.: The Ultimate Guide to Running a Successful Freelance Business – Meg Mateo Ilasco
• Indignez-vous ! – Stéphane Hessel
• Delivering Happiness: A Path to Profits, Passion, and Purpose – Tony Hsieh
• Too Big to Know: Rethinking Knowledge Now That the Facts Aren’t the Facts, Experts Are Everywhere, and the Smartest Person in the Room Is the Room – David Weinberger
• Thinking, Fast and Slow – Daniel Kahneman
• Poor Economics: A Radical Rethinking of the Way to Fight Global Poverty – Abhijit V. Banerjee
• The Lean Startup: How Today’s Entrepreneurs Use Continuous Innovation to Create Radically Successful Businesses – Eric Ries